Het IOC koos de prachtige locatie Marseille met haar baai en grillige rotsformaties aan de Middellandse Zee. Een van de nieuwe disciplines is het iQFOiL windsurfen. Een jonge en opwindende stijl van surfen.
In de baai van Marseille wordt deze zomer voor de eerste keer gesurft om de Olympische titels iQFOiL. Een nieuw board dat het windsurfen de vierde dimensie heeft in gekatapulteerd. Want de draagvleugel zorgt voor een andere technische aanpak en een andere beleving. Wat houdt deze sport juist in en wie mogen we straks allemaal verwachten in Marseille?
High tech draagvleugel
De iQFOiL verschilt van de conventionele RS:X surfplank door de hydrofoil, een draagvleugel die de plank laten zweven boven het water. Hij vertrekt veel sneller, presteert beter bij lichte wind omdat het board geen weerstand ondervindt van het water, en daardoor kan de surfer ook een directere koers nemen naar de boei. Foiling verloopt ook stil en zacht omdat er geen lichamelijke impact is van de golven op het lichaam, maar is uitdagend qua techniek. Meer focus op de balans en foil is nodig om tegen hoge snelheden te kunnen surfen.
Acceleratie
Is een foil sneller dan een gewoon surfboard? Hangt ervan af hoe je het bekijkt. De foil accelereert beter maar het wereldrecord speed staat nog steeds op naam van Antoine Albeau met 44,12 knopen (81,71 km/uur) gemiddeld over een zeemijl, op een gewoon board. Een geoefend foil surfer kan snelheden halen van zo’n 60 km/u. Daar staat tegenover: Bij een wedstrijdstart genereert hij snel 25 km/uur tegenover 5 km/uur met een RS:X. Die kwaliteiten zijn overigens te danken aan heel het concept, inclusief Severne HGO zeil rig, dat speciaal werd ontworpen voor meer snelheid en wendbaarheid.
Aerodynamisch hoogstandje
De ontwikkeling van de iQFOiL tot officiële Olympische uitrusting was een lange reis die al in 2002 begon toen Starboard een voorstel deed om de Mistral te vervangen. Eigenlijk was een van de prototypes toen al vergelijkbaar met het iQFOiL-concept. Starboard heeft dan boards ontwikkeld die de hoogst mogelijke raceprestaties leveren voor de riders op de PWA-wereldtournee. Een van de specialisten betrokken bij de ontwikkeling is Remi Villa: ‘Vanaf daar was het vooral belangrijk om de vroege start te verbeteren”, legt Villa uit. ‘We wilden het mogelijk maken om op te stijgen vóór het planeren en konden dit bereiken met onze revolutionaire, zeer diepe zij-uitsparingen: het verminderen van het natte oppervlak en daardoor het minimaliseren van de wateraanzuiging.’ De iQFOiL begint al te zweven aan 11 km/uur. Tegelijkertijd is het ontwerp zo aerodynamisch mogelijk ontwikkeld, zodat wanneer het board vliegt, het aan de wind soepeler en stabieler aanvoelt.
Info: www.iQFOiL.star-board.com
Wie mogen we allemaal verwachten?
2020 was het jaar waarin de nieuwe surfplank in vele landen werd voorgesteld door middel van clinics en test events, waaronder het WWSV Foilfest in Nieuwpoort. Op de eerste grote internationale kampioenschappen waren twee Belgen van de partij. Steven Van Broeckhoven, toen 35 jaar en voormalig wereldkampioen freestyle, en de 18-jarige Thomas Broucke die besloot om met het nieuwe board een Olympische campagne op te zetten.
Thomas Broucke is onze foilsurfer in het WWSV Olympic Talent Team en stelt momenteel alles in het werk om zich te kwalificeren. Na een verdienstelijk 2022 kreeg de rider echter te kampen met klierkoorts, waardoor hij niet voluit kon trainen en in augustus 2023 nog niet alles uit de kast kon halen tijdens het WK. WWSV stelt nu alles in het werk om Thomas terug topfit te krijgen. We wensen hem alle succes toe.
De kwalificaties zijn ook wereldwijd nog volop aan de gang, maar we kunnen wel al een beeld schetsen van riders die internationaal van zich hebben laten spreken en er alles aan zullen doen om in Marseille opwinding te veroorzaken. Bij de vrouwen verscheen in 2023 Shahar Tibi (ISR) op het podium als beste foil surfster ter wereld. Een nieuwe, jonge en erg getalenteerde generatie surfsters, onder wie ook Emma Wilson uit de UK, Sharon Kantor (ISR) en de Franse Hélène Noesmoen.
Ook in Nederland is de sport populair. Onze noorderbuur Luuc van Opzeeland haalde in drie WK’s drie keer een podiumplaats, waarvan de gouden medaille in 2023. Hou ook rekening met Sebastian Kördel: goud in 2022 en zilver in Scheveningen. Het was echter Nicolas Goyard (FRA), die afgelopen zomer het Olympic Test Event won in Marseille, overigens met grote voorsprong op Kördel en de andere surfers. Al is het geen absolute sportieve waardemeter omdat er vooral procedures worden bekeken en tactieken worden uitgetest. Bovendien gaan alle riders nog flink trainen op het olympisch water.
Het wordt in ieder geval spannend want de baai van Marseille Marina, gelegen onder een heuvelachtig Mediterraan landschap met een zinderend warm klimaat, kent wisselende en soms moeilijk in te schatten windcondities en wordt omschreven als iets voor polyvalente surfers.
Info: www.wwsv.be
Hoe zien de Olympische races eruit?
Een van de disciplines in deze klasse is de marathon, die opvalt door de bijzondere startprocedure: de rabbit start, ook wel ‘duck start’ genoemd. Een snelle motorboot trekt een lange hekgolf waarop de foilers in een lange rij na elkaar een vliegende start nemen. Prachtig om zien. Naast de marathon wordt er ook Slalom gedaan en Course Racing: bij grote wedstrijdmeetings zoals een WK en de Olympische Spelen, komen al deze disciplines aan bod. Vrouwen en mannen surfen afzonderlijk en er zijn eerst Opening Series, kwalificaties, en dan de Medal Series, waarin het om de medailles en ereplaatsen gaat.
Tijdens de race
> Course racing en Marathon: trapezium baan en windward-leeward
> Sprint Slalom: downwind slalom baan
De Olympische series worden verzeild rond boeien of marks, in trapezium, of windward-leeward (aan de wind- voor de wind). De riders verzamelen aan de start area, het gebied voor de startlijn, en het komt erop aan een zo goed mogelijke startpositie en zo hoog mogelijke snelheid te bereiken op het moment dat je over de startlijn gaat. In een trapezium baan rond de boeien ligt de eerste in de wind, om dan over bakboord de boei te ronden, waardoor je ook halve wind surft. Bij windward-leeward surfen ze heen en terug hoog aan de wind en voor de wind.
De zeilwedstrijden Parijs 2024 worden gehouden in de stad Marseille aan de oevers van de Middellandse Zee. De jachthaven van Roucas-Blanc is aangepast om regatta’s op de schaal van de Olympische Spelen te organiseren.
De uitzonderlijke ligging van de locatie aan de Plages du Prado in Marseille zal duizenden toeschouwers in staat stellen de gebeurtenissen van dichtbij te volgen. De kwaliteit van de watercondities voor de kust van Marseille, met relatief constante wind en een kustconfiguratie die correct is georiënteerd ten opzichte van de dominante wind, zal uitdagende tactische en strategische omstandigheden brengen.
Marseille Marina capaciteit: 14.000 personen, met zit- en staplaatsen. Indien haalbaar komt er een fanzone op het water – waardoor duizenden toeschouwers de races vanuit het comfort van hun eigen boot kunnen bekijken.
www.paris2024.sailing.org
Technologie en specificaties
> Starboard iQFOiL 95 Carbon Reflex board
> Severne HyperGlide Olympic zeil rig 9.0 (M) of 8.0 (V)
> iQFOiL Carbon foil by Starboard Foils
De iQFOiL is een verbeterde versie van de Starboard Race Plus. Net als de Race Plus maakt hij gebruik van gepatenteerde High-Efficiency Foil Geometry, wat betekent dat de voorvleugel verder naar voren is geplaatst, zodat de achtervleugel in een veel gestroomlijndere hoek kan lopen. Als beide vleugels beter op elkaar zijn afgestemd, krijg je meer snelheid en veel meer controle bij harde wind.
Voor lichte wind is er een staartvleugelhoek-verstelsysteem waarmee je de staartvleugelhoek kunt vergroten, waardoor je extra kracht krijgt wanneer nodig. Hij wordt ook geleverd met de nieuwe iQFOiL-mast, een extra stijve versie van de standaard 95 mast. Hij is opgebouwd uit een samensmelting van 44 lagen koolstof met ultrahoge modulus, wat volgens Tiesda You, die het board heeft bedacht, het hoogste niveau van controle geeft.
De nieuwe one-design uitrusting van Starboard is licht, compact en zeer competitief, ontwikkeld voor mannen met een gewicht tussen 65 en 85 kg, en voor vrouwen met een gewicht tussen 55 en 70 kg. De meeste iQFOiL-componenten zijn hetzelfde voor zowel mannelijke als vrouwelijke atleten, behalve de tuigafmetingen: zeil en mast. De hele set past in twee tassen die passen in een scanner in de luchthaven en dus makkelijk kunnen worden meegenomen op reis.
De surfer draagt een wet of dry suit en een helm en impact vest.
iQFOiL
Volume: 196 liter
Gewicht: 11.25 kg +/- 150 gr
Lengte: 2,20 meter
Breedte: 95 meter
Dikte: 16 cm
Vinnen: Drake iQFOiL 66 – 68 cm
Mastlengte voor de mannen is 5,3 meter, bij de vrouwen 4,9 meter.
Zeiloppervlakte: mannen 9 m2, vrouwen 8 m2.
(Voor een PDF-versie van het verschenen artikel klik hier)
