TEKST EN FOTO’S: SAMANTHA VAN CLEEMPUT
Begin 2021 vertrokken Robin (35) en ik (Sammy 34) met onze kleine Pilchard op avontuur. Tijdens het jaar van de Pilchard trotseerden we de toorn van de Viking goden op weg naar de Noorse fjorden. We volgden de passaatwinden richting de evenaar, die we na een korte controle door Neptunes zelf toch mochten oversteken. We dansten Samba op Rio Carnaval en speelden kat en muis met de beruchte pampero langs de Zuid-Atlantische kust. In 2023 zeilden we met Mencia twee keer door Orca Alley and lived to tell. We bezeilden de Canarische eilanden in de tegenwindse richting, omdat het kon. Dichtte voor Madeira het gat in ons koelwatercircuit met een houten stop, omdat het moest. We volgden het Azorenhoog tot in Zuid-Ierland, om uiteindelijk toch nog drie weken verzeild te liggen in één van de meest sfeervolle havens van Noord-Frankrijk. La Manche n’était pas bonne! Breng daar maar iets tegen in. En nu zijn we terug. Wat doe je na meer dan twee jaar water, wind en avontuur?
Thuiskomen
Wanneer je na een lange reis terug thuiskomt word je door familie en vrienden bestookt met duizend en één enthousiaste vragen. Sommige mensen stellen heel technische vragen. “Hoe managen jullie je energieverbruik?” Andere stellen heel gericht vragen omdat ze zelf reisplannen hebben. “Hoe is het openbaar vervoer in Kaapverdië?” Soms krijg je grappige vragen over zaken die de geest van de thuisblijvers prikkelen, maar waar je zelf nooit echt bij stil stond en dus heel hard om moet lachen als ze plots worden gesteld. “Waar blijven jullie onderweg met al jullie vuil wc-papier?”. Dit zijn soms gekke, maar uiteindelijk eenvoudige vragen. Je hoeft niet lang na te denken over een antwoord. Een moeilijkere vraag is: ”Voelt het niet raar om terug thuis te zijn?”
Onlangs las ik een artikel over de 5 fasen van een cultuurshock. Het was een artikel met tips voor mensen die in het buitenland gaan studeren of werken. Ik heb deze fasen eens toegepast op wat we de afgelopen maanden hebben ervaren, sinds we Mencia terug veilig afmeerden aan onze vertrouwde steiger in de jachthaven van Linkeroever. Het was natuurlijk geen complete cultuurshock want we keerden uiteraard terug naar een cultuur waar we in opgroeiden, maar je voelt al snel dat er iets veranderd is. Kleine dingen, kleine gewoontes die nu anders zijn of anders aanvoelen dan voorheen.
We waren bijna vergeten hoe schoon de zomer hier kan zijn
Het begint met de honeymoon fase. Wanneer we deze zomer de Belgische wateren binnenglijden, klinkt “Dit Oostende Radio, Oostende Radio, Oostende Radio” ineens als muziek in de oren. Nederlands op de VHF, dat is echt heel lang geleden. We meren af in de buitenhaven van Oostende en zoeken vlug naar de dichtstbijzijnde warme bakker voor pistolets met belegen kaas en preparé. Het is zomer in België en prachtig weer. Onze bescheiden kustlijn toont zich van haar beste kant. We bestellen een fris pintje van de tap met de teentjes in het zand. We smullen van een halve kip met frietjes van het frietkot. Daarna paraderen we met een ijsje in de hand over de dijk. Dat is thuiskomen. Alles voelt gewoon heel vertrouwd. Het zijn stomme kleine handelingen, maar het is de moeiteloosheid waarmee je ze doet waarvan je geniet.
Mijn vader reist ons met de trein tegemoet om het laatste stukje mee te varen. De ochtend na zijn aankomst zeilen we langs de Belgische kust tussen de zandbanken door de Schelde op. Het is ideaal zeilweer. Er staat een lekkere noordoostenwind en de Noordzee is super kalm. Lekker opkruisen tot aan de monding van de Schelde. Eens op de rivier krijgen we gezelschap van een aantal andere watersporters. Twee enorme containerschepen varen ons ronkend voorbij richting open zee. Heel indrukwekkend. Op de achtergrond staat de VHF-radio niet stil. Het is lekker druk op de Schelde. De wind draait Oost. Als het tij keert, takken we nog een paar keer, maar de stroming is al te sterk. Het is bijna avond en vooruitgang maken we niet meer, dus zeilen we met Mencia de haven van Breskens binnen. Hier werd ze eind jaren zeventig ontworpen en gebouwd door Frans Maas. Even terug naar de roots van deze Standfast P40 dus. Voor één nacht want de volgende ochtend zijn we voor dag en dauw al terug op pad.
Het tij is nog slack als we de haven verlaten. Een zachte bries vult de zeilen en niet veel later krijgen we het tij in de rug. Het stille polderlandschap leek nog nooit zo mooi. Gek genoeg hebben zelfs de immense stalen kranen van het Deurganckdok iets schilderachtigs. Voor de laatste bocht van de Schelde trekken we de Yankee nog eens goed strak. Wij, ‘Wereldzeilers’, kunnen toch niet op de motor aankomen. De jachthaven van Linkeroever komt in zicht. We laten de zeilen zakken. De sluis staat al open want er komt een bootje buiten. De Schwarze Mamba en haar bemanning komen ons tegemoet. Vanop het voorsteven werpen we kussen en knuffels naar elkaar. Hadden we dit met opzet willen timen, was het ons nooit gelukt. Midden op de Schelde in een kleine opening tussen het drukke vrachtverkeer kruisen onze routes. Het einde van ons avontuur maar voor hen het begin. Een beetje verder aan de sluis staat een groepje bekende gezichten ons op te wachten. Wij dachten onder de radar even de haven binnen te sluipen, maar dat was buiten onze trouwste fans gerekend. Twee jaar lang hadden ze, soms met een bang hartje, dat kleine stipje op de vesselfinder gevolgd. En zo wisten ze ook vandaag exact waar ze ons konden vinden. Enthousiast varen we ons welkomscomité tegemoet. Met watten in ons hoofd glijden we terug in onze havenbox, en meteen ook in dat sociale malletje dat we achterlieten bij ons vertrek. We vallen onze familie en vrienden in de armen, alsof het gisteren was dat we elkaar nog zagen en we klinken samen op het blije weerzien.
Snap back to reality, oops there goes gravity.
Het mooie weer houdt nog even aan. Onze kuip ontpopt zich als mini zomerbar. Zelfs het stuurwiel moet plaats maken. Nog in het ritme van het onderweg zijn, beginnen we ook als gekken aan de boot te werken. Onderweg lagen we meestal voor anker. Een haven liepen we binnen met ernstige brokken, lege tanks, uitgeputte proviand of all the above. Die dingen losten we zo snel mogelijk op, bedankten de havenmeester voor de goede zorgen, en hup weer weg. Ook nu werkten we onze vaste checklist in een waanzinnig tempo af, maar deze keer bleven de landvasten vast.
Wat volgt heet de afwijzing fase. Een beetje zwaarmoedig maar wel herkenbaar. Ik moet je niet vertellen hoe nat de zomer en herfst van 2023 waren. Wat begon als een droomzomer met grootse plannen voor de meest uitgebreide bouwprojecten en boot upgrades, viel door het slechte weer letterlijk in het water. Als twee uitgeregende waterkiekens zaten we dan door het luik naar buiten te staren, met een werkoutfit aan en buienradar op standby om de volgende opklaring zo goed mogelijk te benutten. Na aankomst gingen we allebei ook weer meteen voltijds aan de slag en dat zorgde ervoor dat de boot, die meer dan 2 jaar onze nummer 1 prioriteit was geweest, nu plots plaats moest maken voor andere zaken. Bootwerk verhuisde naar weekavonden en weekends, als het weer het toeliet. Onverkrijgbare onderdelen, verkeersdrukte, korter wordende dagen, de snelheid van het leven, vaste kosten, vaste structuren, … Na een vrij leven op zee bleek dat hetmalletje waar we een aantal weken eerder als gegoten terug in gleden, nu toch hier en daar begon te spannen.
Eind september is het fris, maar wel zonnig waardoor je als zeilboot bewoner toch weer wat meer kan gaan bewegen. We zeilen naar Zeebrugge voor onze praktijkexamens yachtman. De voorbereidingen voor dit examen en ons verblijf in deze fijne zeehaven wakkeren ons verlangen naar open water alleen maar aan. Het heldere water in de haven doet ons dromen van tropische oorden. Op onze terugweg zien we ze, de lichtjes van de Schelde, maar deze keer doen ze ons hartje niet sneller slaan. We laten zelfs ‘t Boomke zonder eerbetoon aan ons voorbijgaan. Al hadden we de zeiltocht naar huis niet beter kunnen wensen. Vanaf Zeebrugge zeilden we ‘s avonds los de sluis van Linkeroever binnen, maar het voelde niet hetzelfde. Als de sluis dicht gaat, zitten we weer vast. Tijd voor een nieuw plan, want een zeilboot daar moet je potverdorie gewoon mee gaan zeilen.
Vertrekkers 1.2
Nu volgen de globale en diepgaande aanpassingsfasen. Het bezoek aan Zeebrugge zorgde voor de nodige schop onder onze kont. We vinden nieuwe moed om door de kou en het nat aan de boot te blijven klussen. We vinden onze plaats in de vaste structuren en kunnen terug genieten van het gemak van het leven in de grote stad. Geef toe, waar kan je beter aan je boot werken dan in één van de grootste Europese havens? We gaan met de fiets of te voet bootspullen shoppen op de andere oever. Met een 20 kilo rocna anker op je fietskar door de voetgangerstunnel. Dat doe je ook niet elke dag. We kiezen onze prioriteiten: elektriciteit, verwarming, ankersysteem, aanpassing zeilplan en controle van de bestaande staggen. Elk vrij moment werken we aan de boot. De dagen worden nog korter, maar de avonden worden nu gebruikt om plannen te smeden en zeekaarten te bestuderen. Met Kerstmis ligt de Imray pilot Artic an Nortern Water onder de kerstboom. We praten met andere vertrekkers en putten kracht en inspiratie uit hun gedrevenheid. We beginnen ons ook opnieuw thuis te voelen in de kleine bootbewonersgemeenschap in de haven. De winter is hard voor iedereen, maar we helpen elkaar een handje waar het kan. Frustratie proberen we om te zetten in motivatie. Als dat geen mooie mantra is. Maar we betrekken familie en vrienden vooral ook bij ons nieuwe project en vullen de boot snel met kandidaten voor ons sail en ski avontuur in Noorwegen. Als de lente komt, zijn wij terug weg.
Terug naar het noorden
Tijd voor de laatste fase. Wat zou moeten volgen is de volledige aanpassing. Of we deze ooit zullen bereiken, weet ik niet. Ik vrees dat we voor altijd een beetje zwervende zeenomaden zullen blijven, maar zelfs nomaden hebben veilige havens nodig. Een gezellig plekje waar je naar kan terugkeren om even te hergroeperen voor je weer langs het dwalende pad vertrekt. In maart zullen wij onze veilige haven in Linkeroever weer verlaten voor een avontuur op de Atlantische Oceaan. Exact drie jaar na ons vertrek met onze kleine Pilchard. De eerste stop is Noorwegen. Daar gaan we naar goede traditie van de boot naar boven klimmen om daarna met onze snowboards naar beneden te glijden. Letterlijk ‘sea to summit’. En deze keer hebben we versterking bij van een bende gepassioneerde bergsport liefhebbers, maar vooral prettig gestoorde vrienden. Wanneer de fjorden beginnen op te warmen, zullen wij naar het westen trekken richting de feeërieke Faeröer eilanden en het woeste IJsland. In de zomer keren we terug naar de Schotse eilanden. Dat is ons plan voor het zeilseizoen 2024. Benieuwd wat dat gaat geven!
Meer op Instagram @mencia_sailing of menciaadventuresailing.com
